Możesz zostać społecznym opiekunem zabytków! W jaki sposób?

Kto może zostać społecznym opiekunem zabytków

 W myśl ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami o uzyskanie uprawnień może ubiegać się  osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana za przestępstwa popełnione umyślnie oraz posiada wiedzę w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, a także osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.

 Warunki uzyskania uprawnień społecznego opiekuna zabytków:

Osoba starająca się o zostanie społecznym opiekunem zabytków powinna złożyć wniosek w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Katowicach zawierający informację o podejmowanych dotąd działaniach na rzecz ochrony zabytków, opieki nad zabytkami i popularyzowaniu wiedzy na ich temat oraz następujące dokumenty:

• świadczenie o posiadanej pełnej zdolności do czynności prawnych;
• aktualne (z ostatnich trzech miesięcy) zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Sądowego;
• program działania na rzecz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami jako społeczny opiekun zabytków.

Po pozytywnej weryfikacji kandydata, Wojewódzki Konserwator Zabytków wnioskuje do Starosty Wodzisławskiego o ustanowienie Społecznego Opiekuna Zabytków. Następnie Starosta Wodzisławski wydaje:

• osobie fizycznej – legitymację społecznego opiekuna zabytków, która zawiera jego zdjęcie, imię, nazwisko i miejsce zamieszkania, datę wydania legitymacji oraz podpis osoby upoważnionej do wydania legitymacji,
• osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej – zaświadczenie, które zawiera informacje o nadaniu uprawnień, nazwę i miejsce siedziby tej osoby lub jednostki, datę wydania zaświadczenia oraz podpis z podaniem imienia i nazwiska, a także stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania zaświadczenia.

Zadania, obowiązki i uprawnienia

Rolą społecznego opiekuna zabytków jest uzupełnienie działalności służb specjalistycznych. Do jego obowiązków należy informowanie służb konserwatorskich o stanie powierzonego obiektu. W praktyce nie należy się ograniczać tylko do zabytku będącego pod opieką, ale należy informować o wszelkich nieprawidłowościach dotyczących obiektów zabytkowych lub innych cennych budowli, które w przyszłości mogą trafić do rejestru zabytków.

W sytuacjach wymagających natychmiastowej interwencji, społeczny opiekun zabytków może zwrócić się z prośbą o pomoc do instytucji takich jak Państwowa Straż Pożarna, Policja, Straż Miejska (Gminna), organu urbanistyki i nadzoru budowlanego itp. Opiekun zabytków może być inicjatorem wielu ciekawych działań, np.: może złożyć wniosek  o uznanie wybranego obiektu za zabytkowy (wpisanie go na listę obiektów zabytkowych), może starać się o podjęcie działań zmierzających do odbudowy lub renowacji zabytku. Powinien propagować wartości obiektów zabytkowych, czego skutkiem może być rozwój turystyki i widoczne ekonomiczne korzyści wynikające z faktu istnienia w powiecie ciekawego obiektu zabytkowego.

Może on podejmować inicjatywy zmierzające do bezpośredniego ratowania obiektu zabytkowego, może zasięgać informacji o danym obiekcie w urzędach administracji państwowej i samorządowej. Społeczny opiekun zabytków jest uprawniony do pouczania osób naruszających przepisy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Czego nie wolno

Społecznemu opiekunowi zabytków przede wszystkim nie wolno, bez stosownego upoważnienia wojewódzkiego konserwatora zabytków, wydawać żadnych zakazów ani nakazów. Nie może również podejmować żadnych interwencji fizycznych bądź prób wtargnięcia do pomieszczeń.

Osoby zainteresowane pełnieniem funkcji społecznego opiekuna zabytków prosimy o składanie kandydatur bezpośrednio do Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Katowicach:

ul. Francuska 12
40 – 015 Katowice
(32) 253-77-98, 256-48-58 (fax)
[email protected]
Godziny urzędowania: poniedziałek 8:00 – 18:00, wtorek – piątek 8:00 – 15:00