Mszana: sensacyjne odkrycie w księgach parafialnych. Znaleziono rękopisy z XV wieku!

Mszańska księga metrykalna z lat 1638 - 1775 trafiła do Archiwum Archidiecezji Katowickiej w 2011 roku. Następnie przez dłuższy czas zbierano środki na jej konserwację. Prace konserwatorskie trwały osiem miesięcy, potem pochylili się nad nią naukowcy i archiwiści. Okazało się, że oprócz pierwszorzędnych dla poznania mszańskiej historii zapisów, księga zawiera również nieoczekiwany skarb: bezcenne dokumenty nawet z czasów średniowiecza, które XVIII-wieczny introligator wykorzystał jako oprawę do księgi. Dzięki żmudnej pracy fachowców od konserwacji papieru i pergaminu, specjalnym zabiegom usuwania kleju i mrówczej wytrwałości, udało się z oprawy księgi wyodrębnić 61 niezwykłych dokumentów. Właśnie wróciły do Archiwum Archidiecezji w Katowicach.

W miniony czwartek w auli Wydziału Teologicznego UŚ odbyła się konferencja poświęcona niezwykłemu odkryciu. Zaprezentowano zarówno samą odrestaurowaną księgę metrykalną, jak i wydobyte z okładki m.in. rękopisy kazań w języku polskim i łacińskim z XVII i XVIII wieku, rozważania Maryjne, czy fragmenty kart XVIII-wiecznego drukowanego kalendarza, a także XV-wieczny pergamin, zawierający rękopis antyfony bez zapisu nutowego, ale już z naniesioną czterolinią. Na podstawie pergaminu chorzowski muzyk, Sławomir Witkowski, odtworzył zapis nutowy i wraz ze swoim zespołem: Schola Cantorum Minorum Chosoviensis zaśpiewał dzisiaj w kaplicy kurii XV-wieczną antyfonę.

- To są niezwykłe skarby, a wspólny wysiłek włożony w rozpoznanie oraz analizę zawartości, każe na nowo stawiać pytania o intelektualny dorobek górnośląskiego duchowieństwa doby nowożytnej, ale także o miejsce i rolę współczesnych archiwów kościelnych przechowujących tego rodzaju skarby języka i kultury – mówi dr Halina Dudała, dyrektor Archiwum Kurii Metropolitalnej w Katowicach.

- Bardzo cieszy nas to odkrycie. Nasza gmina będzie znana nie tylko ze słynnego mostu na autostradzie, ale też z tak niezwykłego znaleziska – mówi wójt gminy Mszana Mirosław Szymanek.

Mszańska księga nie jest najstarszym, ale jednym z najcenniejszych tego typu zabytków. Założył ją w 1638 roku ówczesny pleban mszańskiej parafii Vitus Melchior Machatius. Zapiski o chrztach, ślubach i pogrzebach były prowadzone przez ośmiu kolejnych plebanów.

Gmina planuje włączyć się finansowo w publikację specjalnego wydawnictwa, prezentującego bezcenne dokumenty. Książka powinna ukazać się jesienią.