Wdychamy toksyczne powietrze. Stan alarmowy blisko

Ostatnio, wodzisławianie zostali zaskoczeni informacją, że z powodu bezwietrznej pogody nad miastem unosi się smog, czyli chmura pyłu zawieszonego szkodliwa dla zdrowia.

Niestety, okazuje się, że taka sytuacja nie należy do wyjątków. Potwierdza to zarówno raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jak i badania prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach.

 

W rankingu WHO uwzględniło 1100 miast z 91 krajów, w tym stolice krajów i miasta powyżej 100 tys. mieszkańców. Podstawowym kryterium była średnia roczna ilość szkodliwych cząsteczek PM10 zawartych w powietrzu liczona w mikrogramach na metr sześcienny. WHO oszacowała, że z powodu wdychania szkodliwych cząsteczek obecnych w zanieczyszczonym powietrzu umiera rocznie ponad 2 mln ludzi. Cząsteczki PM10 mogą przedostać się do płuc, a następnie do krwiobiegu, stając się przyczyną chorób serca, raka płuc, astmy i ostrych infekcji układu oddechowego

 

 

Chociaż najgorzej w badaniach wypadły miasta irańskie, indyjskie, pakistańskie i mongolskie, mieszkańcy Wodzisławia mają powody do niepokoju. W Wodzisławiu Śląskim, gdzie w ubiegłym roku odnotowano 153 przypadki przekroczeń, a średnie stężenia pyłu PM10 wyniosły 80 μg/m3.  –  Stężenia pyłu zawieszonego PM10 przekroczyły w dwóch ostatnich dniach w Wodzisławiu Śląskim wartość 200 μg/m3.  Jeszcze jedno przekroczenie spowoduje ogłoszenie stanu alarmowego w zakresie zanieczyszczenia powietrza dla powiatu wodzisławskiego – przyznaje Małgorzata Zielonka.

 

 

Niewiele lepiej jest w Rybniku. Badania przeprowadzone dla aglomeracji rybnicko-jastrzębskiej na stacji pomiarowej w Rybniku wykazały 134 przypadki  przekroczenia poziomu 24-godzinnego wynoszącego 50 μg/m3 w ubiegłym roku. – Dopuszczalna częstość przekraczania to 35 razy w roku – informuje Małgorzata Zielonka, rzecznik Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach. – Natomiast średnie wartości stężeń pyłu PM10 na stacji w Rybniku wyniosły 71 μg/m3 przy rocznej wartości dopuszczalnej 40 μg/m3 – dodaje Małgorzata Zielonka.

 

 

Główną przyczyną takiego stanu jest tzw. „niska emisja” czyli emisja z indywidualnego ogrzewania budynków. – Bardzo wysokie stężenia pyłu zawieszonego, przekraczające czasami nawet kilkukrotnie normę 50 µg/m3, występują w okresie sezonu grzewczego podczas niekorzystnych warunków meteorologicznych, czyli przy bezwietrznej pogodzie, kiedy nie ma opadów – tłumaczy Małgorzata Zielonka.

 

Powyższe informacje dowodzą, że dotychczasowe działania samorządu na rzecz poprawy powietrza są niewystarczające, choć na likwidację niskiej emisji przeznaczane są niemałe fundusze.

Od 1997 r. prowadzona jest akcja dofinansowań do modernizacji systemów grzewczych w budownictwie indywidualnym. Do roku 2009 dofinansowania pochodziły ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

W związku z likwidacją gminnych i powiatowych funduszy ochrony środowiska z dniem 1 stycznia 2010 roku, dofinansowania do modernizacji systemów ogrzewania wypłacane są z budżetu Miasta Wodzisławia Śląskiego.

Dofinansowanie obejmuje pokrycie części kosztów inwestycji polegającej na modernizacji istniejących systemów ogrzewania, tj. zamianie kotła węglowego o niskiej sprawności energetycznej na źródła ogrzewania wykorzystujące: energię elektryczną, gaz, olej opałowy, biomasę, węgiel w kotłach z paleniskiem retortowym.

 

Kwota dofinansowania wynosi 1000,00 zł (50% wartości urządzenia grzewczego, jednak nie więcej niż 1000,00 zł). Od 1997 roku łącznie na ten cel wydano 737 641,00 zł.

 

Ponadto w Wodzisławiu realizowany był program ograniczenia niskiej emisji dla miasta Wodzisławia Śląskiego na lata 2008-2010 finansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Program obejmował wymianę w budynkach mieszkalnych nieefektywnych źródeł ciepła na kotły efektywne i ekologiczne tj. węglowe z automatycznym podajnikiem paliwa, gazowe, olejowe, elektryczne, a także pompy ciepła, ciepło sieciowe, inne czyste technologie. Program przewidywał również montaż kolektorów słonecznych na potrzeby ciepłej wody użytkowej pod warunkiem, że nie współpracowały z węglowymi kotłami komorowymi. Wielkość dotacji wynosiła 60 % nakładów inwestycyjnych, jednak nie więcej niż 6000 zł na 1 obiekt.

 

W ramach programu ograniczenia niskiej emisji zmodernizowano 163 kotłownie. Średnie dofinansowanie wyniosło 5 871,40 zł. W sumie wydano na ten cel 2 087 945,07 zł (WFOŚ i GW- 951 845,69 a PFOŚi GW - 68 960,00). Wkład mieszkańców wyniósł  1 066 139,38 zł.

 

 

Dodajmy, że ze wspomnianego raportu WHO wynika, iż najczystszym powietrzem na kuli ziemskiej może  pochwalić się kanadyjskie Whitehouse. W Polsce natomiast najmniej zanieczyszczonym miastem jest Gdańsk ze średnią roczną 18 µg/m3, podobnie jak Belfast, Luksemburg, Monako czy Malmoe.