Brak kapitału początkowego=niższa emerytura

Kapitał początkowy obliczany jest dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r., a które przed 1 stycznia 1999 r. opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek przez co najmniej 6 miesięcy i 1 dzień.

Zwaloryzowany kapitał początkowy będzie stanowił część przyszłej emerytury, obliczanej według nowych zasad. Dlatego też w interesie osób, które były zatrudnione przed 1999 roku leży złożenie wniosku o jego ustalenie. Nie dotyczy to osób objętych ubezpieczeniem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

 

Kapitał początkowy na wniosek ubezpieczonego
Pojęcie kapitału początkowego wprowadziły przepisy ustawy emerytalnej z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – jest to emerytura, jaką każdy z uprawnionych otrzymałby gdyby była ona przyznana na dzień 1 stycznia1999 r. Dla potrzeb kapitału początkowego określa się ją jako emeryturę hipotetyczną. Im większy kapitał początkowy tym większa przyszła emerytura.

Należy pamiętać, że kapitał początkowy obliczany jest na wniosek osób zainteresowanych. Powinny one złożyć wraz z wnioskiem dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia i wysokość zarobków osiąganych przed 1 stycznia 1999 roku. Warto to zrobić jak najszybciej, bo z każdym kolejnym rokiem może być trudniej odszukać stare dokumenty.

Kapitał początkowy jest wyliczany każdej osobie na dzień 1 stycznia 1999 r., bez względu na to, kiedy zostanie przesłany do ZUS wniosek wraz z dokumentami o jego ustalenie. Także sposób wyliczenia kapitału jest taki sam dla wszystkich uprawnionych, niezależnie od daty zgłoszenia wniosku.

Jakie dokumenty należy złożyć w ZUS
Aby ustalić kapitał początkowy należy w Oddziale ZUS lub w najbliższej jednostce terenowej właściwej ze względu na miejsce zamieszkania złożyć wypełniony wniosek o ustalenie kapitału początkowego (druk ZUS Kp-1) oraz wypełniony kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych (druk ZUS Rp-6) Niezbędne formularze znajdują się na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Do ustalenia kapitału początkowego potrzebna jest dokumentacja potwierdzająca zatrudnienie w poszczególnych zakładach pracy. Dokumentami potwierdzającymi okresy pracy są zaświadczenia pracodawców, świadectwa pracy lub legitymacje ubezpieczeniowe, zawierające odpowiednie wpisy o okresach zatrudnienia. Środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia mogą być również inne dowody takie jak: legitymacje służbowe, umowy o pracę, wpisy w dowodach osobistych, pisma kierowane przez zakład pracy do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (np. o powołaniu, mianowaniu, angażowaniu, zwolnieniu, wyróżnieniu, udzieleniu urlopu ), jeżeli na ich podstawie można ustalić okresy zatrudnienia .

Ponadto należy złożyć zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu (druk: ZUS Rp-7), które wystawia pracodawca lub następca prawny, potwierdzające okresy zatrudnienia oraz wysokość osiągniętego wynagrodzenia (dochody).
Zamiast tego zaświadczenia można przedłożyć legitymację ubezpieczeniową, pod warunkiem, że zawiera ona wpisy o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, dokonane w trakcie zatrudnienia albo po rozwiązaniu stosunku pracy. W przypadku osób, które indywidualnie opłacały składkę na ubezpieczenie społeczne lub współpracowały przy prowadzeniu działalności w kwestionariuszu (druk: ZUS Rp-6) należy podać adres prowadzenia działalności i jednostkę ZUS, do której odprowadzane były składki na ubezpieczenie społeczne oraz Numer Konta Płatnika (NKP) nadany kiedyś przez ZUS, a także numer REGON i NIP. Ci, którzy pracowali u pracodawców zatrudniających do 20 pracowników, w tym w zakładach usługowych, np. u fryzjera, w małym sklepie, cukierni, podają w kwestionariuszu (druk: ZUS Rp-6): nazwę firmy lub nazwisko i imię pracodawcy oraz adres (siedzibę) firmy, jeżeli jest im znany. Dokumentami potwierdzającymi okres pełnienia służby wojskowej oraz okres nauki w szkole wyższej są kolejno książeczka wojskowa lub zaświadczenie z Wojskowej Komendy Uzupełnień oraz dyplom uczelni wyższej lub zaświadczenie potwierdzające okres studiów, fakt ukończenia nauki na jednym kierunku oraz programowy okres ich trwania. Okresy wychowywania dzieci należy udokumentować skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka.

 

Gdzie szukać dokumentów ?
Problem pojawia się wtedy, gdy dany zakład już nie istnieje, a my nie mamy dokumentów potwierdzających nasze zatrudnienie (dotyczy to przedsiębiorstw, które zatrudniały ponad 20 osób – w przypadku mniejszych, wszystkie dane znajdują się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych). Nie oznacza to jednak, że sytuacja jest bez wyjścia. Pozostają nam wtedy archiwa państwowe i prywatne, w których może być przechowywana dokumentacja z naszego zlikwidowanego przedsiębiorstwa.

 

Warto przejrzeć przygotowaną przez ZUS informację na temat dokumentowania okresów zatrudnienia (ubezpieczenia) oraz wynagrodzenia (dochodu). Ważne dane znajdują się także w bazie zlikwidowanych lub przekształconych zakładów pracy, również dostępnej na stronie internetowej www.zus.pl. Tam znajdziemy informację, w jakich zasobach archiwalnych szukać dokumentacji ze zlikwidowanego przedsiębiorstwa. W poszukiwaniu dokumentacji ze zlikwidowanego zakładu pracy można także zwrócić się do archiwów resortowych.

W przypadku niemożliwości udowodnienia okresów zatrudnienia pisemnymi dowodami ostatnim ratunkiem pozostają zeznania świadków, jeżeli osoba zainteresowana wykaże, iż nie może przedstawić takich dowodów. Jednakże zeznaniami świadków mogą być udowodnione jedynie okresy zatrudnienia przypadające przed dniem 15.11.1991r.
Zeznaniami świadków mogą być udowodnione także okresy zatrudnienia osób, których dokumenty uległy zniszczeniu na skutek powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997r.

Raz złożona dokumentacja wystarczy do ustalenia emerytury
Osoby, którym ZUS wyliczy kapitał początkowy, nie będą ponownie przekazywały przy składaniu wniosku o emeryturę dokumentów potwierdzających okresy składkowe i nieskładkowe oraz wysokość wynagrodzeń sprzed 1999 r.