Edukacyjny zakręt to nie fejk. Śląskie potwierdza: nauczycieli brakuje na potęgę. Jak sytuacja w Wodzisławiu?

Jastrzębie-Zdrój: sytuacja kadrowa w mieście jest stabilna

W Jastrzębiu-Zdroju brakuje aktualnie łącznie:

• 7,21 etatów pedagogów - w szkołach ponadpodstawowych,
• 3,17 etatów pedagogów - w szkołach podstawowych.

 
Wakat, który się powtarza to zajęcia rewalidacyjne. Brakuje też psychologów i pedagoga specjalnego oraz nauczyciela przedmiotów elektrycznych i informatyki - wylicza Małgorzata Krzeszkiewicz, rzecznik prasowy Urzędu Miasta w Jastrzębiu-Zdroju.

Braki kadrowe dotyczą również publicznych przedszkoli - tu poszukiwani są psycholodzy (5,1 etatów) oraz nauczyciele wychowania przedszkolnego (1,6 etatu).
 
Mimo to, Małgorzata Krzeszkiewicz podkreśla, że sytuacja w mieście jest stabilna.

Corocznie występują na początku roku szkolnego wakaty, które są w ciągu roku sukcesywnie niwelowane - zapewnia.

 
Ilość nauczycieli w stosunku do ilości uczniów w 2023 roku w porównaniu z rokiem 2013 wygląda w Jastrzębiu-Zdroju następująco:
 
2013:

• Liczba uczniów: 14 295,
• liczba etatów pedagogicznych: 1326,34.

 
2023:

• Liczba uczniów: 11 796,
• liczba etatów pedagogicznych: 1671,00.

Żory: odpływ nauczycieli musi zostać zduszony na szczeblu centralnym

- W omawianym kontekście braki kadrowe musimy rozumieć jako brak poszczególnych osób, które mogłyby realizować nauczanie przede wszystkim w wymiarze pełnego etatu - zauważa tymczasem Adrian Lubszczyk, naczelnik Wydziału Promocji, Kultury i Sportu żorskiego magistratu.

Wszystkie godziny wynikające z braków kadrowych są w miarę możliwości zabezpieczane przez osoby pracujące w danej szkole czy placówce w wymiarze ponad etat (limit ustawowy wynosi 1,5 etatu). W tym roku MEiN zezwoliło na przydzielanie nauczycielom szkół ponadpodstawowych więcej niż 1,5 etatu i to rozwiązanie jest stosowane w praktyce - tłumaczy.

Dodaje, że wielu nauczycieli pracuje także w dwóch lub więcej szkołach, co również pozwala na odpowiednie zabezpieczenie realizacji godzin dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych. Dodatkowo, zatrudnia się także osoby przebywające na emeryturze.
 
Jak się dowiadujemy, w Żorach największe braki kadrowe występują wśród tzw. zawodowców, którzy uczą teoretycznych oraz praktycznych przedmiotów zawodowych. Coraz trudniej o specjalistów w tym zakresie.

Osoby takie najczęściej pracują w swoich zakładach pracy i decydują się na kilka godzin nauczania w szkole, zwykle popołudniami.  Często dochodzi do sytuacji, w której osoba deklarująca się do pracy po pewnym czasie rezygnuje – powody są różne - wyjaśnia Adrian Lubszczyk.

Drugą grupą są nauczyciele przedmiotów ścisłych – matematycy, fizycy, chemicy, biolodzy, choć - jak zaznacza rzecznik - braki zaczynają występować powoli w zakresie niemalże każdego przedmiotu. Brakuje także nauczycieli specjalistów, pedagogów i psychologów.
 

Tu również braki kadrowe dotykają zarówno szkoły, jak i przedszkola.

Nauczyciele przedszkoli chętnie przechodzą do pracy w edukacji wczesnoszkolnej, natomiast nie wszystkie osoby po studiach są chętne do pracy w przedszkolu i wybierają właśnie edukację wczesnoszkolną lub inną profesję - mówi Adrian Lubszczyk.

Dodaje, że zasada jest tu analogiczna do szkolenej: bieżące braki są zabezpieczane przez aktualnie pracujących, zatrudnia się także osoby przebywające na emeryturze.
 

W kontekście działach zapobiegawczych odpływowi nauczycieli, zdaniem rzecznika, podstawowym problemem jest przedstawianie i kreowanie profesji nauczyciela przez media czy opinię publiczną.

Największy problem jest wśród młodych, którzy nie mają motywacji do podjęcia pracy w roli nauczyciela, gdyż przede wszystkim zarobki do tego nie zachęcają. Atmosfera ostatnich lat, związana ze strajkiem i nauką zdalną, także nie wpłynęła dobrze na kondycję polskiej oświaty - zauważa.

Kolejnym problemem jest konstrukcja wynagrodzenia nauczycieli – kwota bazowa jest określana odgórnie i na te koszty przewidziana jest subwencja.

- Z drugiej strony w mieście opracowywany jest regulamin wynagradzania, który reguluje kwestie wynagradzania związane m.in. z nadgodzinami czy dodatkami, co stanowi już koszt własny gminy. Kwoty te systematycznie są podnoszone, udzielane są dodatkowe świadczenia przewidziane przepisami (np. pomoc zdrowotna, dofinansowanie kształcenia zawodowego) - mówi rzecznik żorskiego magistratu.

Bardzo dużo zawdzięczamy działalności dyrektorów poszczególnych szkół i placówek, którzy są pracodawcami dla nauczycieli – dbają o swoją kadrę, o atmosferę, starają się być elastyczni przede wszystkim w sytuacji, gdy jeden nauczyciel pracuje w kilku szkołach. Na miarę naszych możliwości na bieżąco dba się także o bazę dydaktyczną, o wyposażenie i stan techniczny samych obiektów szkolnych. Wprowadza się innowacje w nauczaniu. Działania zapobiegające odpływowi pedagogów muszą jednak zostać podjęte na szczeblu centralnym - bez rozwiązań systemowych nie ma możliwości skutecznego działania na dłuższą metę - zauważa Adrian Lubszczyk.