Już brakuje 100 mln na szkoły. Gminy i powiat boją się września. Mocny apel starosty

Starosta przypomina w piśmie, że zgodnie z ustawą o finansowaniu zadań oświatowych środki niezbędne do realizacji zadań oświatowych jednostek samorządu terytorialnego, w tym na wynagrodzenia nauczycieli oraz na utrzymanie szkół, powinny zostać zabezpieczone przez ministra finansów. Zgodnie zaś z Konstytucją RP każda zmiana zadań i kompetencji samorządu następuje wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych.

Dziura finansowa w edukacji wynosi 100 mln zł

Tymczasem od wielu lat kolejne rządy nie zapewniają odpowiedniego finansowania zadań oświatowych. Dotąd braki były rekompensowane przez samorządy przesunięciami środków z innych obszarów działalności. Odbywało się to zatem kosztem innych zadań, ale pozwalało dziurę w oświacie załatać. Obecnie sytuacja jest jednak dramatyczna. W samorządach powiatu (9 miast i gmin oraz powiat) różnica między środkami przekazywanymi z budżetu państwa na oświatę, a samymi tylko wydatkami bieżącymi (pensje i bieżące utrzymanie szkół) w 2022 r. wyniosła prawie 100 mln zł.

Będzie 30 proc. więcej uczniów, a dochody spadają o 22 proc.

Jakby tego było mało, w powiecie wodzisławskim w 2023 r. planowany jest 30% wzrost absolwentów szkół podstawowych, którzy powinni rozpocząć naukę w szkołach średnich. Tymczasem dochody powiatu z tytułu PIT wskutek zmian wprowadzonych przez rząd są niższe aż o 22%. Na zmianach podatkowych rządu budżet powiatu wodzisławskiego stracił niemal 11 mln zł, a gminy i miasta powiatu – łącznie 36,5 mln zł.

W takich warunkach finansowych żaden z samorządów nie jest w stanie dłużej utrzymywać szkół. Konwent Miast i Gmin Powiatu Wodzisławskiego w swoim stanowisku wypracowanym 7 kwietnia domaga się pilnego podjęcia przez Radę Ministrów działań, które zrekompensują samorządom utracone dochody.

Samorządowcy chcą również wprowadzenia ułatwień w funkcjonowaniu szkół ponadpodstawowych od września 2023 r. poprzez czasowe wprowadzenie przepisów umożliwiających nauczycielom wykonywanie pracy w godzinach nadliczbowych w wymiarze większym niż dotychczas. Konwent wnioskuje ponadto o uproszczenie sposobu obliczania stawek dotacyjnych dla szkół niepublicznych, jak i o uwzględnienie w subwencji oświatowej wzrostu liczby uczniów i szkół niepublicznych w ciągu całego roku. Obecnie subwencja nie pokrywa kosztów funkcjonowania szkół niepublicznych jeżeli w ciągu roku zwiększy się liczba ich uczniów, co powoduje, że to na samorządy spada dodatkowy wydatek.

Starosta Leszek Bizoń pismo z apelem do ministerstwa finansów oraz ministerstwa edukacji przekazał również lokalnym parlamentarzystom.