Rydułtowy w niechlubnym rankingu miast skazanych na zagładę

Naukowcy PAN brali pod uwagę miejscowości poniżej stolicy województwa i powyżej 20 tys. mieszkańców (powyżej 15 tys., jeśli było to miasto powiatowe). Zbadali je pod kątem sytuacji społeczno – gospodarczej. Stwierdzili, że miast dotkniętych problemem jest 122, czyli blisko połowa badanej liczby miejscowości.

Problemy rozwojowe dotyczą m.in. spadku liczby ludności, zwłaszcza osób młodych i lepiej wykształconych. Towarzyszą temu narastające problemy społeczne, atrofia, rozpad więzi społecznych, a także patologie. Zachwianie równowagi na rynku pracy powoduje nadmierne dojazdy do pracy, które są dodatkowo utrudnione z uwagi na peryferyjność tych miejscowości.

Jak wyjaśnił w rozmowie z PAP autor analizy prof. Przemysław Śleszyński z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, niezależnie od metody i przyjętych wskaźników, a tych stosowano nawet kilkanaście, trzon miast, w których występują niekorzystne tendencje, zawsze był ten sam. - Najważniejsze wyzwanie rozwojowe Polski niewątpliwie związane jest z demografią. Stąd też, ze względu na duże prawdopodobieństwo wyludnienia się, skrajnie zła pozycja takich miast jak Prudnik – podkreślił.

Zdaniem prof. Śleszyńskiego modelowym przykładem problemów jest m.in. obszar Sudetów i ich otoczenia w woj. dolnośląskim, sięgający od granicy niemieckiej prawie do Kotliny Kłodzkiej. Po II wojnie światowej był tam silnie rozwinięty przemysł, a po 1989 r. zaczęły upadać kopalnie węgla oraz zakłady przemysłowe, odzieżowe, elektromaszynowe, co doprowadziło do bardzo dużego bezrobocia i silnych problemów związanych z restrukturyzacją gospodarczą. Zmiany uderzyły w takie miasta jak Nowa Ruda, Dzierżoniów czy Bielawa.

- Występują tu niekorzystne tendencje demograficzne, brakuje miejsc pracy, które utracono z powodu zmian podziału administracyjnego w 1999 r., kiedy 49 województw zastąpiło 16. Większe ośrodki wypłukują z tych miejscowości funkcje wyższego rzędu, a przemysł, który był jednym z głównych motorów napędzających te miasta, upadł. Do tego dochodzą kwestie niedostatecznego powiązania z siecią dróg wyższego rzędu: autostradami i drogami ekspertowymi. Dotyczy to np. Wałbrzycha czy Jeleniej Góry – wyjaśnił prof. Śleszyński.

Sekretarz gminy Prudnik Marek Radom powiedział PAP, że przemysł włókienniczy i obuwniczy, na którym tradycyjnie opierało się miasto, praktycznie z niego zniknęły. - Mówimy tu o bezrobociu strukturalnym. Zakład, który w latach 80. zatrudnia 3 tys. osób, w latach 90. zatrudnia ich 600 - 700, potem 200, a następnie upada. Jesteśmy gminą położoną przy granicy, z jednej strony to jest bardzo duży atut, z drugiej strony te tereny zawsze były zaniedbane, peryferyjne. Nie bez kozery mówi się, że jest to półksiężyc biedy – powiedział sekretarz Prudnika.

Prezes Unii Miasteczek Polskich Wojciech Długoborski zauważył, że dla niektórych miast problemem bywa nawet zapewnienie wkładu własnego do inwestycji unijnych. - Jeżeli te miasta są pozbawione przemysłu, firm, zakładów pracy, które mogłyby dawać miejsca pracy mieszkańcom, trudno się dziwić, że następuje migracja. Stagnacja postępowała, bo te miasta nie miały potencjału, kapitału – zaznaczył.

Władze Rydułtów z uwagą zapoznały się z rankingiem. - Zastanawialiśmy się, na podstawie jakich dokumentów został on sporządzony, ponieważ nie zauważamy u siebie zjawisk patologicznych. Jesteśmy w czołówce miejscowości powiatu wodzisławskiego pod względem pozyskiwania środków unijnych, nasza sytuacja budżetowa jest dobra. Powiem wręcz, że spotykamy się z opiniami, iż Rydułtowy wybijają się ponad inne ośrodku powiatu. Wskazałbym raczej na Pszów, miasto podobnej wielkości, jako bardziej zagrożone, ponieważ już nie ma tam kopalni – mówi Krzysztof Jędrośka, sekretarz miasta.

Władze Rydułtów doszły do wniosku, że twórcy raportu analizujący sytuację miasta bazowali na dokumentach aplikacyjnych o pieniądze unijne. - W ostatnim czasie złożyliśmy sporo wniosków o dofinansowanie do różnych projektów. Musieliśmy w nich wypisać różne problemy czy patologie dotykające Rydułtowy po to, aby dzięki tym projektom problemy rozwiązać. Skoro więc naukowcy przeczytali w kilku wnioskach, że są u nas patologie, to doszli do wniosku, że widocznie tak jest – dodaje sekretarz.

Paradoksalnie Rydułtowy mogą na analizie zyskać. Otóż Polska Akademia Nauk przygotowała analizę na potrzeby rządowej Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Zapowiedziano w niej pakiet działań dla średnich miast, który ma pomóc odwrócić niekorzystne tendencje. Ministerstwo Rozwoju planuje przeznaczyć na wsparcie średnich miast w najbliższych latach ponad 2,5 mld zł, skupiając się szczególnie na 122 ośrodkach zidentyfikowanych przez PAN.

Pełna lista 122 miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze

Zgadzacie się z opinią naukowców, że Rydułtowy są narażone na wyludnienie i zapaść gospodarczą? Dajcie znać w komentarzach.