Plaga pożarów sadzy w kominach. Winne stare piece

31 marca około godz. 12.30 zapaliła się sadza w domu jednorodzinnym przy ul. Asnyka w Lubomi. Do walki staż pożarna wysłała trzy zastępy JRG Wodzisław Śląski i jeden OSP Lubomia. Strażacy musieli wybrać z pieca rozpalony węgiel i udrożnić komin. To jeden z ostatnich pożarów sadzy w powiecie wodzisławskim i raczej nie ostatni. Świadczą o tym statystyki.

Od początku roku do 3 kwietnia straż pożarna w Wodzisławiu Śląskim zanotowała 65 pożarów sadzy. Proste przeliczenie pokazuje, że w każdym tygodniu w czterech, pięciu domach wybucha pożar. Dla porównania w całym roku 2017 było ich 49, w roku 2016 – 22, zaś w roku 2015 – 29. Przyrost jest więc zauważalny. - Gdybyśmy jeszcze przeanalizowali ostatni kwartał 2017 roku też zauważylibyśmy, że to wówczas doszło do sporej liczby pożarów z ogólnej liczby 49 – mówi bryg. Jacek Filas, rzecznik prasowy Straży Pożarnej w Wodzisławiu Śląskim.

Co się zmieniło w tym sezonie grzewczym? Jest pierwszym, w którym w naszym województwie obowiązuje zakaz palenia mułem czy flotokoncentratem. Jednak czy to ma związek z pożarami?

- Przyczyn powstawania pożarów sadzy w kominie jest kilka – mówi Eugeniusz Mężyk, mistrz kominiarski.

Wyjaśnia, że pierwsza przyczyna wybuchania pożaru sadzy związana jest z pogodą. Zima była dość łagodna, co niekorzystnie odbiło się na kotłach centralnego ogrzewania. Kominiarz zauważa, że ludzie w ciepłe dni chcąc uzyskać w domach przyjemną ciepłotę, ograniczali temperaturę na kotle. Tymczasem dla sprawnego działania prawidłowa temperatura na kotle powinna wynosić co najmniej 60 stopni C.

Eugeniusz Mężyk tłumaczy, że obniżenie temperatury kotła skutkuje wytwarzaniem się tzw. smoły w kominie. - Jeśli kocioł jest zasypany opałem, pozamykany, to nie dostaje odpowiedniej ilości tlenu, następuje odgazowanie węgla i tworzy się smoła, zarówno w kotle jak i w przewodzie kominowym – mówi kominiarz. Mocniejsze przepalenie pieca może spowodować wówczas zapalenie się smoły i sadzy w przewodzie kominowym.

Eugeniusz Mężyk zwraca też uwagę na moc instalowanych w domach pieców. Jeśli kocioł kupiony był lata temu, a potem dom docieplono, wymieniono okna i instalację centralnego ogrzewania na bardziej wydajną, z cienkimi rurkami, kocioł okazywał się zbyt mocny jak na metraż i potrzeby.

Kominiarz wyjaśnia, że rozwiązaniem byłoby zamontowanie poczwórnego zaworu, który regulowałby temperaturą, tak aby w mieszkaniu panowało miłe ciepełko, a na kotle dalej utrzymywane byłoby 60 stopni C. Sporo ludzi jednak nie decyduje się na zawór ręcznie regulując temperaturą, co też prowadzi do osadzania się smoły i w konsekwencji rodzi ryzyko pożaru.

Kominiarz kolejną przyczynę zapalania się sadzy upatruje w zbytnim doszczelnieniu kotłowni, przez co kocioł nie otrzymuje odpowiedniej dawki tlenu. Kiedy nie ma tlenu, nie ma prawidłowego spalania.

Inną przyczyną jest zanieczyszczenie samego przewodu kominowego. Z doświadczenia kominiarza wynika, że jedno mieszkańcy systematycznie czyszczą, bądź zlecają czyszczenie komina, inni w ogóle tym się nie przejmują. - My niestety nie mamy na to wpływu. Rozporządzenie wyłączyło budynki mieszkalne jednorodzinne z obsługi kominiarskiej – zauważa Eugeniusz Mężyk.

Eugeniusz Mężyk zwraca też uwagę, że ważna jest technika spalania, zwłaszcza, kiedy przeszło się z mułu czy flotu na węgiel. Mieszkańcy, którzy latami używali mułu, którym zasypywali komorę spalania, z przyzwyczajenia tak samo robią z węglem. - Kiedy zasypią kocioł węglem to mamy gwarancję, że dostaniemy smołę w kotle i kominie. Węgla trzeba dosypywać mniej – mówi Eugeniusz Mężyk.

Wszystkie przyczyny pojawiania się pożarów sadzy mają jeden mianownik – dotyczą domów, w których są kotły zasypowe starego typu. - Ja jeszcze nie spotkałem się z sytuacją, żeby zapaliła się sadza w kominach domów, w których są kotły retortowe, z podajnikiem – mówi kominiarz. Te urządzenia same dbają o odpowiednią ilość paliwa, bez problemów regulują temperaturę na kotle, zatem eliminują podstawowe przyczyny pożaru sadzy. Oczywiście zakup takiego urządzenia to wydatek rzędu kilku – kilkunastu tysięcy zł. Jednak jest coraz więcej możliwości zdobycia dofinansowania.

A pamiętać trzeba o jednym – pożary to nie tylko zagrożenie dla zdrowia i życia. Szkody wywołane pożarem sadzy w kominie mogą sięgnąć tysięcy zł. Kiedy płonie sadza temperatura w przewodzie kominowym sięga 1000 – 1200 stopni C. Jeśli pożar nie zostanie szybko opanowany, przewód kominowy może się zniszczyć. Naprawa w zależności od użytej techniki i rozmiaru zniszczeń kosztuje od około 250 do 550 zł za metr.

- Dlatego ja zawsze polecam zainwestowanie w kocioł retortowy i polecam palenie od góry. Wówczas ogień dopala gazy wydzielane podczas palenia i smoła praktycznie w ogóle się nie wytwarza – mówi kominiarz.