Ludzie z pasją: z miłości do historii i Zawady stworzyła w szkole trzy muzea

- Jesteśmy w dzielnicy odległej od centrum, ale to nie znaczy, że jesteśmy peryferiami. Staram się zrobić ze szkoły centrum kultury – mówi Bożena Pluta.

Może godzinami opowiadać o życiu Zawady, a szczególnie szkoły, z którą jest związana od 1981 roku. Z wykształcenia polonistka przez lata uczyła języka polskiego. Od 2001 roku jest dyrektorem szkoły. Mało kto wie, że ZSP 1 ma silny związek z rodziną pani dyrektor: – Szkoła ta została wybudowana na działce mojego pradziadka. Chodził do niej mój dziadek, tata, ja, brat, moje dzieci – mówi Bożena Pluta.

Jest pomysłodawczynią izb regionalnych. Na parterze szkoły znajdziemy namiastkę kopalnianej sztolni. Na pierwszym piętrze została urządzona stara klasa, z kolei na piętrze drugim znajdziemy śląską izbę z obejściem.

Jako pierwsza powstała dawna klasa, w 2005 roku, z okazji 120-lecia istnienia szkoły. Znajdziemy w niej stare ławki szkolne, tablicę, świadectwa, stary gong. Jako druga powstała śląska izba, a właściwie kuchnia z obejściem. W kuchni znajdują się wszystkie niezbędne akcesoria, jakich kiedyś używano, a także odwiedzić podwórko z fragmentem stodoły, wychodkiem i studnią.

Powstanie tego mini muzeum ma związek z wyburzeniem starego śląskiego domu państwa Świerczek w Zawadzie. - Przejęliśmy stamtąd wszystko, co się nadawało – śmieje się Bożena Pluta. Jako ostatnia, cztery lata temu, stworzona została sztolnia.

- Ludzie utrzymywali się kiedyś z wydobycia węgla. Stworzyliśmy więc miejsce, które przypomina o górniczych tradycjach – mówi o sztolni dyrektor. Sztolnia znajduje się pod klatką schodową. Są w niej elementy, które spotkać można w kopalni.

Jest wózek pełen węgla, a tak naprawdę pokruszonych i pomalowanych na czarno cegieł, szola, wentylacja, szyny, a nawet kukła górnika, skarbnik. Nad wejściem wisi stary sztandar, najprawdopodobniej z miejscowego, nieistniejącego już szybiku.

- Sztolnia powstała przy współpracy z górnikami ze Stowarzyszenia Braci Górniczych z Zawady. To oni zbili nam strop z belek, przynieśli swoje pamiątki. Z kolei przy tworzeniu dwóch pierwszych izb pomagała nam Irena Grabiec, mieszkanka i była uczennica szkoły wraz z nauczycielami– opowiada Bożena Pluta.

Za sprawą Bożeny Pluty w szkole pojawił się też kącik polsko-turecki. To owoc współpracy podjętej w 2004 roku przez szkołę z Zawady i Allanyi. W kąciku tym znajdują się kukły w oryginalnych strojach tureckich. Warto dodać, że dyrektorka myśli też o muzeum techniki. Na razie nauczycielka informatyki zbiera rekwizyty, np. stare komputery, telefony. - Myślę, że muzeum techniki będzie gotowe na początek nowego roku szkolnego – przypuszcza Bożena Pluta.

Wyzwaniem jest znalezienie miejsca dla muzeów, zwłaszcza teraz, gdy szkole przybyły klasy siódma i ósma a przedszkolu dwa oddziały. Między innymi z tego powodu izba – stara klasa została przeniesiona na korytarz. Historia historią, jednak to komfort dzieci jest najważniejszy.

Bożena Pluta zerka na niezagospodarowany strych i po cichu planuje zaadoptowanie go pod jedno spore muzeum, w którym można byłoby w odpowiedni sposób pokazać wszystkie eksponaty (a tych wciąż przybywa). - Dbając o przeszłość trzeba myśleć o przyszłości – śmieje się.